Βιταμίνη D: ένας μύθος "καταρρέει" !

Ο πραγματικός ρόλος της βιταμίνης D 

στην παθογένεια ή θεραπεία 

διαφόρων νοσημάτων είναι μάλλον 

υπερ-εκτιμημένος 

Με βάση σύγχρονα ΙΣΧΥΡΑ βιβλιογραφικά δεδομένα, σε ΚΟΡΥΦΑΙΑ περιοδικά, η χορήγηση βιτ D σε ασθενείς με διάφορα νοσήματα δεν έχει βοηθήσει στο παραμικρό. Για παράδειγμα:  

 -> Αν και κάποιες επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν κάποια σχέση μεταξύ χαμηλών επιπέδων βιταμίνης D και ανάπτυξης διαβήτη (ΣΔ),  σοβαρή μελέτη χορήγησης 4.000 IU βιταμίνης D3 /ημ ως συμπλήρωμα διατροφής σε άτομα με υψηλό κίνδυνο για ανάπτυξη ΣΔ έδειξε ότι, ανεξάρτητα από τα επαρκή ή όχι επίπεδα βιταμίνης D, μια τέτοια παρέμβαση ΔΕΝ μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη σε σχέση με άτομα που έλαβαν εικονικό φάρμακο

Vitamin D Supplementation and Prevention of Type 2 Diabetes. Pittas AG1, et al Research Group. N Engl J Med. 2019 Jun 7. doi: 10.1056/NEJMoa1900906. [Epub ahead of print]

-> Έχει επίσης, από χρόνια, ισχυρά αποδειχθεί ότι η βιταμίνη D ΔΕΝ σχετίζεται με εξω-σκελετικές δράσεις (πχ νεοπλασία, αυτοάνοσα κτλ).

Vitamin D and multiple health outcomes: umbrella review of systematic reviews and meta-analyses of observational studies and randomised trials. Theodoratou E, Tzoulaki I, Zgaga L, Ioannidis JP. BMJ. 2014 Apr 1;348:g2035.

-> Έχει αποδειχθεί, επίσης ισχυρά, ότι η χορήγηση βιτ D δεν προσφέρει κάτι στην μείωση του κινδύνου κατάγματος, στην οστική πυκνότητα ή τις πτώσεις (σε ασθενείς χωρίς οστεοπόρωση - σε παρουσία οστεοπόρωσης η συγχορήγηση της με αντι-οστεοκλαστικό φάρμακο και ασβέστιο είναι απαραίτητη)

Effects of vitamin D supplementation on musculoskeletal health: a systematic review, meta-analysis, and trial sequential analysis. Mark J Bolland, Andrew Grey, Alison Avenell, The Lancet Diabetes & Endocrinology, Published:October 04, 2018 DOI:https://doi.org/10.1016/S2213-8587(18)30265-1

Chakhtoura M et al. Vitamin D supplementation and fractures in adults: A systematic umbrella review of meta-analyses of controlled trials. J Clin Endocrinol Metab 2022 Mar; 107:882<br>

Η χορήγησή της ΔΕΝ φαίνεται επίσης να προσφέρει κάποια βελτίωση: 

1) στον χρόνιο πόνο

Does vitamin D supplementation alleviate chronic nonspecific musculoskeletal pain? A systematic review and meta-analysis.Gaikwad M1, Vanlint S2, Mittinity M3, Moseley GL4, Stocks N2 Clin Rheumatol. 2016 Feb 9.

2) στην πρόληψη ανάπτυξης καρκίνου ή καρδιαγγειακού συμβάματος

Vitamin D Supplements and Prevention of Cancer and Cardiovascular Disease, JoAnn E. Manson, M.D., Dr.P.H., Nancy R. Cook, Sc.D., et al., for the VITAL Research Group. NEJM, November 10, 2018. DOI: 10.1056/NEJMoa1809944

3) στην θνησιμότητα ΚΑΘΕ αιτιολογίας 

Barbarawi M, Kheiri B, Zayed Y, et al. Vitamin D Supplementation and Cardiovascular Disease Risks in More Than 83 000 Individuals in 21 Randomized Clinical Trials: A Meta-analysis. JAMA Cardiol. Published online Jun 19, 2019. doi:10.1001/jamacardio.2019.1870

Neale RE, Baxter C, Romero BD, McLeod DSA, English DR, Armstrong BK, Ebeling PR, Hartel G, Kimlin MG, O'Connell R, van der Pols JC, Venn AJ, Webb PM, Whiteman DC, Waterhouse M. The D-Health Trial: a randomised controlled trial of the effect of vitamin D on mortality. Lancet Diabetes Endocrinol. 2022 Feb;10(2):120-128. doi: 10.1016/S2213-8587(21)00345-4. Epub 2022 Jan 10. Erratum in: Lancet Diabetes Endocrinol. 2022 Apr;10(4):e7. PMID: 35026158.

4) στην οστεοαρθρίτιδα  

Heidari, B. and Babaei, M. (2019), Therapeutic and Preventive Potential of Vitamin D Supplementation in Knee Osteoarthritis. ACR Open Rheumatology, 1: 318-326. doi:10.1002/acr2.1042<br> 03 July 2019

The Effects of Vitamin D and Marine Omega‐3 Fatty Acid Supplementation on Chronic Knee Pain in Older U.S. Adults: Results from a Randomized Trial. Lindsey A. MacFarlane Nancy R. Cook Eunjung Kim I‐Min Lee Maura D. Iversen David Gordon Julie E. Buring Jeffrey N. Katz JoAnn E. Manson Karen H. Costenbader. Arthritis & Rjeumatology First published: 25 June 2020

5) στην ευπάθεια σε λοιμώξεις αναπνευστικού 

  Evidence does not support vitamin D for reducing respiratory infections, reviews conclude. BMJ 2020; 369 doi: https://doi.org/10.1136/bmj.m2629 (Published 30 June 2020). BMJ 2020;369:m2629

6) στην πρόληψη της κατάθλιψης 

Okereke OI, Reynolds CF, Mischoulon D, et al. Effect of Long-term Vitamin D3 Supplementation vs Placebo on Risk of Depression or Clinically Relevant Depressive Symptoms and on Change in Mood Scores: A Randomized Clinical Trial. JAMA. 2020;324(5):471-480. doi:10.1001/jama.2020.10224

7) στην πρόληψη κολπικής μαρμαρυγής 

 Albert CM, Cook NR, Pester J, et al. Effect of Marine Omega-3 Fatty Acid and Vitamin D Supplementation on Incident Atrial Fibrillation: A Randomized Clinical Trial. JAMA. 2021;325(11):1061-1073. doi:10.1001/jama.2021.1489

8) στους μύες 

Bislev LS, Grove-Laugesen D, Rejnmark L. Vitamin D and Muscle Health: A Systematic Review and Meta-analysis of Randomized Placebo-Controlled Trials. J Bone Miner Res. 2021 Sep;36(9):1651-1660. doi: 10.1002/jbmr.4412. Epub 2021 Aug 17. PMID: 34405916.

9) στην ασθενικότητα (frailty) 

Effect of Vitamin D3 and Omega-3 Fatty Acid Supplementation on Risk of Frailty, An Ancillary Study of a Randomized Clinical Trial Ariela R. Orkaby, et al JAMA Netw Open. 2022;5(9):e2231206. doi:10.1001/jamanetworkopen.2022.31206

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

• ΔΕΝ υπάρχει κανένας λόγος να μετριούνται επίπεδα βιτ D3 σε φυσιολογικά - ασυμπτωματικά άτομα * (ειδικά συμπτώματα για έλλειψη βιτ D είναι η μυική αδυναμία και ο οστικός πόνος) 
• Πραγματική έλλειψη βιτ D3 ΔΕΝ είναι τόσο συχνή όσο πιστεύεται 
• θεραπεία αποκατάστασης απαιτείται σε επίπεδα βιτ Δ3 < 12 ng/ml (σε φυσιολογικά άτομα) και σε < 20 σε ασθ με οστεοπόρωση (ΚΑΘΕ ασθενής πρέπει να λαμβάνει ασβέστιο και βιτ Δ3) ή άλλες ενδοκρινολογικές διαταραχές (πχ υπερ-παρα-θυρεοειδισμός σε έδαφος υποβιταμίνωσης D) 
• χαμηλά επίπεδα βιτ D3, αν και έχουν βρεθεί σε πολλά νοσήματα (αν πραγματικά ήταν χαμηλά), ΔΕΝ σημαίνει οτι 

α) κάτι τέτοιο είναι και αίτιο του νοσήματος (επιφαινόμενο)

β) δίνοντας θεραπεία με βιτ D3, ότι θα αντιμετωπισθεί το νόσημα 

* US Preventive Services Task Force. Screening for Vitamin D Deficiency in Adults: US Preventive Services Task Force Recommendation Statement. JAMA. 2021;325(14):1436-1442. doi:10.1001/jama.2021.3069