H Ρευματολογία στην υπηρεσία της μάχης κατά της COVID19

3 φάρμακα, που από χρόνια χρησιμοποιούνται στην Ρευματολογία, έρχονται να δώσουν "κάποια" λύση στη νόσο και τις επιπλοκές της COVID19, από τον ιό SARS-CoV-2 (Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2)

Υδροξυχλωροκίνη/ hydroxychloroquine (Plaquenil): αν και ξεκίνησε να χρησιμοποιείται ως ανθελονοσιακό (ελονοσία), τα τελευταία χρόνια αποτελεί σημαντική & απαραίτητη θεραπευτική επιλογή για ασθενείς με ΣΕΛ (δόση 200mg/ημ συνήθως). Λιγότερο χρησιμοποιείται στην ΡΑ και το σύνδρομο Sjogren. Η αντι-ιική της δράση έναντι του SARS-CoV-2 έχει αποδειχθεί, αλλά μέσα από μικρές και όχι καλά ελεγχόμενες μελέτες (1,2). Στις «αντι-ιικές» δόσεις της (600 mg/ημ) απαιτείται προσοχή σε πιθανή αρρυθμιογόνο δράση. Στις 28/3/20 ο FDA εξουσιοδότησε τους κλινικούς να συνταγογραφούν chloroquine και hydroxychloroquine σε νοσηλευόμενους ασθενείς με COVID19 (3). Συγχορήγηση με azithromycin πιθανώς να έχει καλύτερα αποτελέσματα

Actemra (tocilizumab): πρόκειται για βιολογικό παράγοντα (μονοκλωνικό αντίσωμα) με αναστολή της IL-6 και ένδειξη στην ρευματοειδή αρθρίτιδα (και νεανικές μορφές) και γιγαντοκυτταρική αγγειίτιδα. Η δράση του στην COVID19 ΔΕΝ έχει καμία σχέση με αντι-ιικές δράσεις αλλά με επιπλοκές της πνευμονίας που ο SARS-CoV-2 προκαλεί, και πιο συγκεκριμένα του απειλητικού για τη ζωή συνδρόμου CRS (cytokine release syndrome, με χαρακτηριστική την σημασία της IL6) . Αν και το φάρμακο έχει επίσημη ένδειξη για αυτό ( RoActemra is indicated for the treatment of chimeric antigen receptor (CAR) T cell-induced severe or life-threatening cytokine release syndrome (CRS) in adults and paediatric patients 2 years of age and older (4)), η δράση του στην COVID19 τώρα δοκιμάζεται κλινικά. Παρόμοιοι αναστολείς IL6 επίσης δοκιμάζονται (Kevzara (sarilumab))

Κολχικίνη (colchicine). Γνωστό από πολλά χρόνια φάρμακο (1969), με πολλές ρευματολογικές χρήσεις ακόμη και σήμερα, κυρίως στην προφύλαξη κρίσεων ουρικής αρθρίτιδας (όχι πλέον στην οξεία φάση), στην CPPD, στον Οικογενή Μεσογειακό Πυρετό, στη νόσο Behcet, αλλά και σε υποτροπιάζουσες ιδιοπαθείς περικαρδίτιδες. Έχει κυρίως αντιφλεγμονώδη δράση μέσω αναστολής μεσολαβητών φλεγμονής (ουδετερόφιλα, μονοκύτταρα). Στην νόσο COVID19 δεν δοκιμάζεται (μελέτη COLCORONA) για την αντι-ιική της δράση αλλά κυρίως για μείωση φλεγμονώδους αντίδρασης που θα μπορούσε ο ιός να προκαλέσει, με συνέπεια αναπνευστική δυσχέρεια (ARDS), οργανική ανεπάρκεια και θάνατο (όπως και με το tocilizumab, σε εικόνα συνδρόμου «cytokine storm») 

(1)Yazdany J, Kim AH. Use of Hydroxychloroquine and Chloroquine During the COVID-19 Pandemic: What Every Clinician Should Know. Ann Intern Med. 2020; [Epub ahead of print 31 March 2020].

(2) Gautret P, Lagier JC, Parola P, et al. Hydroxychloroquine and azithromycin as a treatment of COVID-19: results of an open-label non-randomized clinical trial. Int J Antimicrob Agents. 2020:105949. [PMID: 32205204]

(3) Covid-19: US gives emergency approval to hydroxychloroquine despite lack of evidence. BMJ 2020; 369 doi: https://doi.org/10.1136/bmj.m1335 (Published 01 April 2020)

(4) https://www.medicines.org.uk/emc/product/6673/smpc